Alles over rente

Geld lenen betekent vrijwel altijd dat je rente moet betalen. Maar wat is rente en hoe wordt de rente berekend bij een consumptieve lening? We beantwoorden al deze vragen voor je in dit artikel en leggen ook verschillende soorten rentes aan je uit, zoals kapitaalmarktrente, hypotheekrente of spaarrente.

Waarom betaal je rente op een lening?

Geld lenen kost altijd geld; wanneer je geld leent, betaal je ook altijd rente. Deze rente is een vergoeding aan de kredietverstrekker voor het ter beschikking stellen van het geld en het risico dat zij nemen.

Hoe werkt rente op een lening?

Rente is dus een vergoeding die je als vergoeding betaalt aan de geldverstrekker. Maar hoe werkt rente bij een lening precies? Belangrijk om te weten is dat rentetarieven variabel of vast kunnen zijn.

Vaste rente of rentevaste periode

Bij een vast rentetarief staat de rente over een afgesproken periode vast. Om deze reden wordt er ook wel gesproken over een rentevaste periode. Bij een persoonlijke lening staat de rentevaste periode gelijk aan de afgesproken looptijd, maar bij een hypotheek is dit niet altijd het geval. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een periode van 5, 10 of 15 jaar, ook al heb je je hypotheek voor een langere periode afgesloten.

Variabel rentetarief

De rente kan ook variabel zijn. Dit betekent dat er gedurende de looptijd sprake kan zijn van een stijging of daling van de rente die je betaalt over de lening. Hierdoor kan geld lenen duurder zijn dan de verwachting of juist goedkoper uitvallen. Hoeveel rente je precies betaalt, hangt onder meer af van de huidige marktrente.

Rente bij een consumptief krediet

Hoe werken rentetarieven bij consumptieve kredieten, zoals een persoonlijke lening of een doorlopend krediet? Bij een persoonlijke lening leen je een bedrag en dit bedrag wordt in één keer op je rekening gestort. Vervolgens betaal je gedurende de looptijd een afgesproken percentage van het nog openstaande leenbedrag aan rente. Er geldt een rentevaste periode gedurende de hele looptijd: je betaalt de hele looptijd hetzelfde percentage en op basis daarvan worden je maandelijkse rentelasten bepaald.

Houd er rekening mee dat het rentebedrag wel maandelijks varieert bij een persoonlijke lening. Dit komt door je aflossingen: hoe meer je aflost, hoe lager het openstaande bedrag wordt en hoe lager je rentekosten dus worden.

In tegenstelling tot een persoonlijke lening heeft een doorlopend krediet geen rentevaste periode, de rente is namelijk variabel. Dit krediet heeft dus te maken met rentestijgingen of -dalingen. Althans, dit geldt voor doorlopende kredieten die al eerder zijn afgesloten en nog steeds lopen. Tegenwoordig kan je deze traditionele vorm van een doorlopend krediet niet meer afsluiten.

Hoe wordt rente berekend bij een persoonlijke lening?

Als je een persoonlijke lening afsluit, krijg je te maken met een vast rentetarief. Maar hoe wordt het rentepercentage berekend? De vaste rente van een persoonlijke lening wordt beïnvloed door verschillende factoren:

• Marktrente
• Het totale geleende bedrag
• De looptijd van de lening
• Het persoonlijke risicoprofiel
• Eventuele aanvullende verzekeringen

Marktrente

De marktrente is het huidige rentetarief op de kapitaal- en geldmarkt. Het is ook de rente die een aanbieder zelf betaalt over het geleende geld op de financiële markt. Je kunt de kapitaalmarktrente vergelijken met een inkoopprijs. Het zijn de kosten die een kredietverstrekker maakt om zelf geld te lenen.

De kapitaalmarktrente wordt bepaald door de vraag en het aanbod op de financiële markten. Is er meer vraag naar geleend geld? Dan zal de marktrente stijgen. Als er minder vraag is, zal de marktrente dalen. Bij een hoge kapitaalmarktrente betaalt een aanbieder zelf al meer rentekosten. Dit zul je dus ook terugzien in de rente die je betaalt over een afgesloten lening.

Leenbedrag

Een andere factor die bepalend is, is het leenbedrag. Over het algemeen geldt: hoe hoger het leenbedrag, hoe lager het rentepercentage. Dit heeft onder meer te maken met de kosten die komen kijken bij het afsluiten van een lening. Deze kosten staan vast, ongeacht hoeveel je leent.

Voorbeeld: als je een lening van € 5.000 afsluit, betaal je over het algemeen een hogere rente dan bij een lening van € 15.000 of € 20.000.

Looptijd

Bij een persoonlijke lening kun je vaak zelf de looptijd bepalen. Deze looptijd heeft ook invloed op het tarief. Over het algemeen is dit de regel: hoe langer de looptijd, hoe lager je maandelijkse lasten. Om deze reden lijken langere rentevaste periodes vaak aantrekkelijker dan een korte looptijd waarbij je maandlasten hoger uitvallen. Maar in de praktijk is het verstandig om een zo kort mogelijke looptijd te kiezen, die nog steeds verantwoord is voor jouw financiële situatie.

Bij een langere looptijd betaal je misschien minder rentekosten per maand, maar je betaalt wel rentekosten over een langere periode. In veel gevallen valt de lening hierdoor uiteindelijk alsnog duurder uit.

Persoonlijke risicoprofiel

Vraag je een lening aan? Zodra de kredietverstrekker je aanvraag ontvangt, stelt hij een risicoprofiel op. Dankzij dit risicoprofiel kan de aanbieder inschatten hoeveel risico hij loopt bij het verstrekken van de lening. Voor dit persoonlijke risicoprofiel wordt onder meer gekeken naar je leeftijd, je inkomen en vaste lasten, maar ook naar lopende leningen en eventuele betaalachterstanden. Voor deze betaalachterstanden en lopende leningen wordt het BKR ingeschakeld. Op basis van je risicoprofiel wordt bepaald hoeveel risico de aanbieder loopt: hoe minder risico, hoe lager het rentetarief.

Invloed van verzekeringen

Tot slot kunnen ook verzekeringen van invloed zijn en zorgen voor een renteverhoging of -verlaging. De overlijdensrisicoverzekering (ORV) is hier een voorbeeld van. Sommige persoonlijke leningen zijn standaard uitgerust met een ORV. Dit is een verzekering die je lening (deels) kwijtscheldt als je tijdens de looptijd komt te overlijden. Dankzij de ORV blijven je nabestaanden dan niet met een schuld achter. Sluit je een lening af waarbij een overlijdensrisicoverzekering is inbegrepen? Houd bij deze leningen rekening met hogere rentes.

Let op: niet iedere persoonlijke lening bevat een ORV. Je kunt een overlijdensrisicoverzekering vrijwel altijd ook los afsluiten.

Hoe wordt een variabele rente berekend?

Bij een persoonlijke lening geldt een vaste rente, maar hoe zit het met leenvormen met variabele rentes? Een bestaand doorlopend krediet is een van de leenvormen waarbij geen rentevaste periode geldt, maar je een variabel percentage betaalt. Let op: dit geldt voor doorlopende kredieten die in het verleden zijn afgesloten. Tegenwoordig kun je geen doorlopend krediet meer afsluiten met een variabel tarief.

Sluit je een hypotheek af? Dan heb je ook de mogelijkheid om een variabele hypotheekrente te kiezen.

Actuele rentestanden

Variabele rentes zijn afhankelijk van de actuele rentes op de financiële kapitaalmarkt, ook wel de marktrente genoemd. Stijgen de actuele rentes, dan zal je dit ook terugzien in de variabele rente van een lening of krediet. Variabele rentetarieven volgen de Euribor-rente. Europese banken lenen elkaar rente tegen dit tarief.

Omdat je bij een variabel rentetarief afhankelijk bent van actuele rentes, kan het percentage dat je betaalt flink schommelen. Dit kan je een flinke rentedaling opleveren, maar bij een verhoging kunnen je maandlasten ook ineens rap stijgen.

Vaste of variabele hypotheekrente

Je betaalt rentekosten over een persoonlijke lening en andere consumptieve kredieten, maar rentes gelden ook voor een hypotheek. Je kunt kiezen voor een variabele hypotheekrente of de hypotheekrente vastzetten. Bij een vaste hypotheekrente zet je de rente voor een afgesproken periode vast. De hypotheekrente kan dus niet veranderen over die periode, ook al veranderen de actuele rentestanden wel.

Bij variabele hypotheekrentes wordt je actuele hypotheekrente bepaald door de huidige marktrente. Hierdoor kan je profiteren van een rentedaling. Aan de andere kant kunnen je maandlasten ook hoger uitvallen bij een rentestijging.

Invloed van ECB op je hypotheekrente

Indirect heeft de Europese Centrale Bank invloed op de hypotheekrente die jij betaalt. De ECB is namelijk verantwoordelijk voor het vaststellen van de rentetarieven voor Europese banken. Wanneer een hypotheekaanbieder het geld voor hypotheken leent bij de bank, betaalt de aanbieder hier dus ook rente over. Als de ECB een hoge rente vraagt, zal dit ook doorberekend worden in een renteverhoging. Kortom: hoe hoger de ECB rente, hoe meer hypotheekrente je betaalt.

Spaarrente: rente ontvangen op je spaarrekening

Heb je geld op een spaarrekening staan? Bij een spaarrekening betaal je (in principe) geen rente, maar je ontvangt rente. Waar je bij leningen debetrente betaalt, ontvang je bij een spaarrekening juist rente. Spaarrente bestaat ook in twee vormen: variabel of vast. Een vaste spaarrente zie je terug bij spaardeposito’s. Bij deze manier van sparen zet je je spaargeld voor een afgesproken periode vast tegen een vaste spaarrente. Omdat je je spaargeld vastzet en tussendoor niet bij je geld kan, krijg je vaak een hogere rente.

Alleen een spaardeposito werkt met een vaste rente, bij andere spaarrekeningen geldt een variabele spaarrente. De actuele spaarrente van spaarrekeningen wordt ook bepaald door de rente die door de Europese Centrale Bank is vastgesteld.

Spaarrentes veranderen regelmatig en het kan flink variëren bij welke bank of aanbieder je de hoogste spaarrente krijgt. Om deze reden is het altijd verstandig actuele spaarrentes te vergelijken voordat je een keuze maakt. Let bij je zoektocht niet alleen op spaarrentes, maar ook op de spaarvorm, voorwaarden en garantie.

Waarom rentetarieven vergelijken belangrijk is

Wil je geld lenen? Het is belangrijk om te weten dat de rente bij elke bank of kredietverstrekker kan variëren, soms kan er wel een verschil van een paar procent zijn. Sommige factoren zijn voor iedere kredietverstrekker hetzelfde, maar de kredietaanbieder heeft ook zelf invloed op de hoogte van rentes.

Daarom is het verstandig om eerst een objectieve vergelijking te maken voordat je een lening afsluit. Zo ben je zeker van het vinden van de beste lening voor jou, met het laagste rentepercentage en de beste voorwaarden. Dit kan je uiteindelijk veel geld besparen.